Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)'nde kurulan “Bolu Kartalkaya Mevkiinde Bulunan Bir Otelde Meydana Gelen Yangın Faciasının Tüm Boyutlarıyla Araştırılarak İlgili Kurum ve Kuruluşların Sorumluluklarının Tespit Edilmesi ve Benzer Olayların Önlenmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu", AK Parti Erzurum Milletvekili Selami Altınok Başkanlığı’nda toplandı.
Komisyonun dün yapılan oturumunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Lütfihak Alpkan, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü İbrahim Esenkar ile Rehberlik ve Teftiş Başkanı Bekir Aktürk tarafından bakanlığın sunumu gerçekleştirildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın sunumunun ardından söz alan İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz, sunum ile ilgili tespit edilen eksiklik ve zayıf noktalara vurgu yaptı.
Sunumda belirtilen bazı bulguların önemli olduklarını ancak genel anlamda detaylandırılmayan noktalar ve genel anlamda zayıflıklar bulunduğunu belirten Uz, bu noktaları şöyle sıraladı:

"Bakanlığın Denetim ve Önleyici Rolüne Dair Eksiklikler

Denetimlerin Zamanlaması ve Kapsamı Belirsiz

Sunumda, Grand Kartal Otel’in en son ne zaman Bakanlık müfettişleri tarafindan denetlendiğine dair bilgi verilmemiştir. Eğer düzenli bir denetim yapıldıysa, neden raporda bu denetimin tarihi, kapsamı ve sonuçları açıkça belirtilmemektedir?

Yangın öncesi yapılan denetimlerde tespit edilen eksiklikler neden zamanında giderilmemiştir? Eğer denetim yapıldıysa, neden otelde yangın algılama sistemleri, yangın söndürme sistemleri ve acil kaçış düzenekleri gibi hayati önlemler bulunmamaktaydı?

Bakanlığın Risk Odaklı Denetim Politikası Yeterince İşlememiş

Sunumda 2024-2025 yılı programlı iş sağlığı ve güvenliği teftiş sektörleri sıralanmış ancak turizm sektörü ya da konaklama işletmeleri bu listede bulunmamaktadır.

Yangın riski taşıyan bu tür işletmelerin neden denetim önceliği olmayan bir sektörde kaldığına dair herhangi bir açıklama yapılmamıştır.

Mevzuata Uyumsuzlukların Cezalandırılmaması

Otelde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınmadığı açıkça belirtilmiş ancak işverenin bu eksiklikleri gidermediği için herhangi bir cezai yaptırım uygulanıp uygulanmadığı hakkında bilgi verilmemiştir.

Otelin iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurmadığı belirtilmiş, ancak bunun neden denetimlerde ortaya çıkarılmadığı, işverenin yasal yükümlülüğünü neden yerine getirmediği gibi sorular yanıtsız bırakılmıştır.

Yangın Öncesi Alınmayan Önlemler Konusunda Açıklık Eksikliği

Risk Değerlendirmesi Eksik

Sunumda, otelin yangın yükü açısından risk taşıdığı belirtilmiş, ancak bu risklerin neden önceden fark edilmediğine dair bir açıklama yapılmamıştır.

İşyerinde yangın tatbikatlarının ve acil durum planlarının güncellenmediği belirtilmiş ancak neden yıllardır bu eksikliklerin göz ardı edildiğine dair bilgi verilmemiştir.

Yangın riskine dair Bakanlık tarafindan işverene herhangi bir uyarı yapılıp yapılmadığı da belirtilmemiştir.

Acil Durum Planı Yetersizliği

Acil Durum Planı’nın 19.04.2020 tarihli olduğu ve güncellenmediği belirtilmiş ancak bu eksikliğin neden Bakanlık tarafindan zamanında fark edilmediği ve işverene yaptırım uygulanmadığı konusunda bir açıklama yapılmamıştır.

Çalışanların ve misafirlerin kaçış yolları hakkında bilgilendirilmediği ifade edilmesine rağmen, bu açık ihmalin neden uzun süre devam ettiği konusunda bir değerlendirme yapılmamıştır.

Yangın Sonrası Sürecin Yönetimiyle İlgili Eksiklikler

Bakanlığın Soruşturma Sürecindeki Rolü Belirsiz

Sunumda yangın sonrası 2 İş Başmüfettişi görevlendirildiği belirtilmiştir ancak soruşturmanın kapsamı, müfettişlerin sorumlulukları ve ilerleme durumu hakkında somut veriler paylaşılmamıştır.

Bakanlık, yangının iş sağlığı ve güvenliği açısından bir iş kazası olup olmadığına dair açık bir değerlendirme sunmamıştır.

Mağdurların Hakları Konusunda Netlik Yok

Yangından etkilenen çalışanlara yönelik tazminat, iş göremezlik maaşı, ölüm aylığı gibi sosyal güvenlik destekleriyle ilgili herhangi bir bilgi paylaşılmamıştır.

Sigortasız çalışanların durumu hakkında bilgi verilmemiş ve işverenin bu konuda ihmali olup olmadığı açıklanmamıştır.

Önleyici Yeni Tedbirler Konusunda Netlik Eksik

Sunumda, gelecekte benzer olayların yaşanmaması için alınacak yeni önlemler hakkında somut hiçbir öneri sunulmamaktadır.

Bakanlığın, turizm sektörü gibi riskli alanlarda denetim süreçlerini nasıl iyileştireceğine dair bir yol haritası çizilmemiştir.

Kurumsal Koordinasyon Eksikliği

Yerel Yönetimler ve Bakanlıklar Arasındaki İletişim Kopukluğu

Bakanlığın yangın güvenliği konusunda diğer yetkili kurumlarla (İçişleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, belediyeler, itfaiye vb.) ne tür bir iş birliği içinde olduğuna dair herhangi bir bilgi verilmemiştir.

Kartalkaya’daki otelin yerel yönetimden yangın güvenliği belgesi alıp almadığı konusunda Bakanlığın bir araştırma yapıp yapmadığı belli değildir.

Acil Durum Müdahale Sürecinde Eksiklikler

Yangın günü acil müdahale süreci konusunda Bakanlık ile itfaiye, AFAD ve diğer acil yardım ekipleri arasındaki iş birliğine dair herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır.

Yangına müdahalede yaşanan gecikmeler ya da ekiplerin koordinasyonundaki eksiklikler detaylandırılmamıştır.

Mevzuat ve Uygulama Arasındaki Çelişkiler

6331 Sayılı Kanun'un Yetersiz Uygulanması

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatının uygulanması konusunda kağıt üzerinde eksiksiz görünen mevzuatın fiilen nasıl uygulanmadığı sorgulanmamaktadır.

İşverenlerin mevzuata uymasını sağlamak için Bakanlığın denetim mekanizmaları neden etkin çalışmamıştır? Bu soruya sunumda yanıt verilmemiştir.

Mevcut Yasal Düzenlemelerde Değişiklik Önerileri Yok

Otel ve konaklama sektöründe iş sağlığı ve güvenliği denetimlerini sıklaştıracak yeni bir düzenleme planlanıyor mu?

Binaların yangın güvenliğiyle ilgili hükümleri daha sıkı denetlemek için Bakanlıklar arası koordinasyon artırılacak mı?

İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının denetim yetkilerinin artırılması düşünülüyor mu?

Caydırıcı idari para cezalarının artırılması ya da otel ruhsatlarının iş güvenliği şartlarına bağlanması gibi öneriler sunulmamıştır."

(HADİYE AYŞE İRİM)