Türkiye Emekliler Derneği Antalya Şube Başkanı İbrahim Tezcan, emeklilik sisteminin yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi. Tezcan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na değinerek, “2000 yılı öncesinde Türkiye'de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu vardı. 2000 yılından sonra ise 5510 sayılı kanuna 4447 sayılı kanun eklenerek sosyal sigortalar sistemine önemli değişiklikler getirildi. Bu değişiklikle birlikte, sosyal sigortaların aktüel dengesini sağlamayı amaçlayan bir düzenleme yapıldı. Bu düzenleme ile birlikte, 2000 yılından itibaren her ay maaşlarımıza belirli oranlarda (yüzde 5, yüzde 2, yüzde 1 gibi) eklemeler yapıldı. Bu uygulama 2005 yılına kadar devam etti. Ancak 2005 yılında mevcut iktidar, bu şekilde her ay hesaplama yapılmasının sürdürülebilir olmadığını belirterek, maaş artışlarının 6 ayda bir hesaplanmasına karar verdi. Bunun sonucunda, maaş artışları artık 6 ayda bir birikerek, maaşlarımıza ödenmeye başlandı” dedi.
‘EMEKLİLİK KOŞULLARI DEĞİŞTİ!’
2008 yılında emeklilik koşullarının tamamen değiştiğini belirten Tezcan şu ifadelere yer verdi; “4447 sayılı kanunla devletin büyüme hızı ve kat sayı göstergesi de belirlenmişti. 2002 yılında, ben emekli maaşı olarak 284 lira alırken, asgari ücret 180 liraydı. Yasalar bu şekilde düzenlenmişti. Ancak 2005 yılında çıkarılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası ile 2008’de yürürlüğe giren yeni düzenlemelerle, emekli olma şartları tamamen değişti. 2008 yılından sonra işe girenler, 2045 yılında emekli olabilecekler.
Burada sıkça karışan bir konu var: Birçok kişi, ‘Ben emekli olacağım’ diyor ancak aslında 2008’den önce işe girenler, eski sistemin avantajlarından yararlanabiliyor. Yeni yasalarla kat sayı ve göstergeler kaldırıldı ve emeklilik tarihi hesaplamaları yıllara dayalı bir şekilde düzenlendi. Örneğin, 1999 yılından önce işe girenlerin emeklilik tarihi şu tarihte olacak, 2000 yılından sonra işe girenlerin emeklilik tarihi ise başka bir tarihte olacak şeklinde bir sistem getirildi. Bu şekilde, her bir yıla farklı bir emeklilik tarihi atandı. Ayrıca, 2008’den sonra emekli olanların katsayıları yüzde 30 oranında düşürüldü ve büyüme hızı da azaltıldı. 2000 yılı öncesinde emekli olanlar, 5000 iş gününü doldurduklarında yüzde 60 emeklilik hakkı kazanabiliyordu. Bunun yanı sıra, 5000 iş gününden fazla ödedikleri her gün için ek ödeme yapılıyordu. Ancak bu uygulamalar şimdi tamamen kaldırıldı” diye konuştu.
‘YÜKSEK PRİM ÖDEMELERİ KALDIRILMALI!’
Emeklilikteki prim ödeme oranlarının da adaletsiz olduğunu vurgulayan Tezcan, “2045’te de emekli maaşı bağlama oranı yüzde 30’un üstüne çıkmayacak. Bu durum büyük bir haksızlık yaratıyor. Emeklilik sistemi bir düzene girmeli. Yüksek prim ödemeyi kaldırmalı ve belirli bir seviyede prim alınarak, herkese eşit maaş bağlanmalıdır. Bizler, yüzdelik maaş artışlarına karşıyız. Örneğin, 40 bin lira maaş alan bir kişiye yüzde 10 zam yapıldığında, bu kişi 4 bin lira maaş artışı alırken, 10 bin lira maaş alan birine de aynı yüzdeyle zam yapılırsa, o kişi sadece 1000 lira artış alır. Bu durum, yüksek maaş alanların maaşlarını artırırken, düşük maaş alanların maaşlarının geride kalmasına yol açıyor. Bu yasa mutlaka yeniden düzenlenmeli. Ancak bu düzenleme yapılırken, emekli dernekleri, sosyal güvenlik uzmanları ve diğer paydaşlarla görüşülerek, herkesin adil bir şekilde temsil edildiği bir sistem oluşturulmalıdır. Aksi takdirde, bu mevcut düzenin sürdürülebilir olması mümkün değildir” dedi.
TEZCAN: EMEKLİLER İÇİN BÜYÜK YÜK
Emekli ikramiyelerinin düşük olduğunu ve sağlık katkı paylarının emekliler için büyük bir yük oluşturduğunu dile getiren Tezcan, “Emekli ikramiyesi konusunda, 4000 lirayı geçmeyeceğini daha öncede söylemiştim. Bu fiyat emekliler için çok düşük. Bir de ilaç katkı payları var, bunlar gerçekten çok yüksek. Emeklilerin yaş ortalaması 60’ın üzerinde, yani bir ayağımız mezarlıkta, bir ayağımız hastanede. Her hastaneye gidildiğinde, katkı payı ve ilaç paraları derken ciddi bir para kesiliyor. Zamanında nasıl sağlık için ayrı, emeklilik için ayrı primler kesildiyse, şimdi de bu durumun çözülmesi gerekir. Bu yasa acilen düzeltilmeli, çünkü emekliler daha fazla mağdur edilmemeli” dedi.
Muhabir: AYŞE OKAN SARICA/ÖZEL HABER
