'Bazı konular ilk bakışta karmaşık ve ulaşılmaz görünebilir. Ancak her zorluk, doğru bakış açısıyla bir keşif yolculuğuna dönüşebilir.' Dr. Oksijen.
Kimya konuşacağız. Kimyadaki zor konuları.
Eğlenceli bir konuyla başlayalım.
Bir kimya profesörünün sınav sorusu ile başlayalım. Bir üniversitede ünlü bir kimya profesörü, öğrencilerine final sınavında tek bir soru sormuş:
'Cehennem ekzotermik mi yoksa endotermik mi?'
Öğrenciler klasik termodinamik hesaplamalar yaparak yanıtlarını yazmaya başlamış. Fakat bir öğrenci şu cevabı vermiş:
'Hocam, kız arkadaşım bana cehenneme kadar yolun var dedi. Eğer cehennem zamanla genişliyorsa (ekzotermik), oraya gidince rahat ederim. Ama daralıyorsa (endotermik), oraya gittiğimde işler daha da kötü olur. Yani umarım ekzotermiktir!' Profesör gülümsemiş ve şöyle demiş:
'Bilimsel mantık yürütme harika! Aferin, sınavı geçtin!'
Bazen kimya derslerinde bile yaratıcı düşünmek işleri kolaylaştırır!
Kimya, adeta görünmez iplerle birbirine bağlı atomların, moleküllerin ve reaksiyonların gizemli dünyasıdır. Ancak, bazı öğrenciler için bu dünya anlaşılması güç bir bilmeceye dönüşebilir. Kimyasal dengeyi, organik kimya mekanizmalarını veya termodinamiği anlamaya çalışırken bir noktada herkes kendini kaybolmuş hissedebilir. Formüller birbirine karışır, kavramlar uçsuz bucaksız bir bilgi okyanusuna dönüşür.
Peki, sorun gerçekten kimyanın kendisi mi, yoksa ona nasıl yaklaştığımız mı?
Öğrenme süreci üzerine yapılan araştırmalar, öğrencilerin kimya gibi soyut ve çok katmanlı konularda başarılı olabilmesi için modelleme, görselleştirme ve uygulamalı öğrenme yöntemlerinin kritik bir rol oynadığını gösteriyor. Oksijen Yayınlarında kimya için pedagojik bir öğrenme yaklaşımı çalışıyoruz. Oksijen Yayınları Tyt Kimya Soru Bankası kitabında kimyada MEB müfredatı ve ÖSYM’nin yapmış olduğu sınavları rehber alarak bir analiz-kimya konusuna kayan bir yaklaşım var. Bu kitap, öğrenme testleri yaparak alt kazanımlardan oluşan, daha çok öğrenmeye kavramaya yönelik testler sunuyor. Zorluk seviyesi için kolay orta diyebiliriz. Bu kitapta bir de “sınavda kesin çıkar” soruları var. Bu testler alt kazanımların sonunda, üniteyi tekrar etmek ve seviyeyi yükseltmek için yazılmış bir nevi ünite ölçme testi var. burada tyt ‘de kullanılan güncel soru formlarını kullanmaya özen gösteren bir yaklaşım var. ayrıca “ikiz sorular”dan söz etmeliyiz. Bu test, son birkaç yılda çıkmış soruların benzerinden oluşmakta. İki sütunlu testin solunda çıkmış soru, sağında onun benzeri. Bu çok etkileyici bir konu. Bunu kitap iki amaç için oluşturmuş. Birincisi, öğrenciler daha fazla benzer soru çözsün. İkincisi ise kitabın yazarının “ben en az ÖSYM kadar kaliteli soru yazabilirim”i göstermek.
Durum böyleyken, Dr. Oksijen olarak bir konunun altını çizelim önce. Oksijen Yayıncılık tarafından hazırlanan sözünü ettiğimiz bir rehberde, kimyada zor konulara nasıl yaklaşmanız gerektiğini bilimsel veriler ışığında ele alıyor. Kimyasal denge nasıl daha iyi kavranır? Organik kimya mekanizmalarında hata yapmamak için hangi teknikler kullanılabilir? Ve en önemlisi, tüm bu zorlukları aşmak için nasıl bir öğrenme stratejisi geliştirebiliriz?
Model-Tabanlı Öğrenme Ortamının Kimya Öğretmen Adaylarının Maddenin Tanecikli Yapısı Kavramını ve Bilimsel Modellerin Doğasını Anlamaları Üzerine Etkisi' başlıklı araştırmaya göre, model-tabanlı öğretim teknikleri, öğrencilerin kavramları yalnızca ezberlemesini değil, derinlemesine anlamalarını sağlıyor (1). Kimya, onu anlamayı bilenler için büyüleyici bir keşif alanıdır. Şimdi, bu keşif yolculuğuna birlikte çıkalım.
Kimyanın TYT’de Ağırlığı
Kimya dersi TYT sınavında önemlidir. Konu ağırlığına baktığımızda TYT Kimya konuları 9 ve 10. Sınıf konularından oluşur. TYT konuları için öncelikle özellikle kimya çalışma sürecinin en önemli noktası bol soru çözümü olmaktadır. Kimya testinde çıkabilecek her stilden soruyu görmek hem aşinalık hem de etkili öğrenme sağlamaktadır. Kimyada atom, molekül, iyon, kimyasal bağ, reaksiyon türleri, periyodik cetvel gibi temel kavramlar başat durumda. Ağırlıklı durumda. TYT Kimya müfredatını konu sınıfına göre parçalara ayırmak, kategorizasyon ve her bir konuyu sistematik bir şekilde çalışmanın önemini vurgulayalım. Kimya genelinde kimya bilimi, modern atom teorisi, maddenin halleri, asit, baz ve tuz, endüstride ve canlılarda enerji, kimyasal türler arası tepkimeler, atom ve periyodik sistem, mol kavramı, kimyasal hesaplamalar ve karışımlar ana konular olarak yer almaktadır. Genel yargı da kimyanın zor bir başlık olduğuna dairdir. Biz biraz bunun yorumunu yapmak istiyoruz.
Zor Konular ve Kimya
Zor konularla başa çıkma yöntemleri arasında kavramları ve temel ilkeleri anlama oldukça önemlidir. Öğrencilerin, temel kavramları anlamadan ileri seviye konuları öğrenmeleri oldukça zor olacaktır. Bu nedenle öğretmenler, kavramları kökten öğrenmeleri için öğrencilere farklı öğretim yöntemleri ve materyallerle destek olmalıdır. Bununla birlikte, deneyler ve uygulamalı çalışmalar da öğrencilerin zor konuları anlamalarına yardımcı olabilir. Öğrencilerin teorik bilgiyi pratiğe dökmeleri, konuları daha iyi kavramalarını sağlayabilir. Görsel ve işitsel araçlar da öğrencilere yardımcı olabilir. Öğretmenlerin, konuları açıklamak ve öğrencilerin dikkatini çekmek için görsel ve işitsel araçları etkin bir şekilde kullanmaları faydalı olacaktır. Ayrıca, grup çalışmaları ve tartışmalarla öğrencilerin birbirlerinden öğrenebilecekleri ortam yaratılabilir. Son olarak, öğretmen ve akran desteğinden yararlanmak da öğrencilerin zor konularla başa çıkmalarına destek olabilir.
Kimya dersinde öğrencilerin motivasyonunu artırmak ve öz-denetim becerilerini geliştirmek için çeşitli stratejiler uygulanabilir. Öğretmenler, konuyu öğrencilerin günlük hayatlarına nasıl entegre edebileceklerini göstererek motivasyonu artırabilirler. Ayrıca öğrencilere belirli hedefler koymaları ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli adımları planlamaları konusunda destek olabilirler. Öz-denetim becerilerini geliştirmek için öğrencilere zaman yönetimi, dikkatlerini toplama ve sınav kaygısıyla başa çıkma gibi konularda rehberlik edilebilir. Bu stratejiler, öğrencilerin kimya dersinde daha başarılı olmalarına ve konulara daha olumlu bir şekilde yaklaşmalarına yardımcı olabilir.
Kimya dersi için kaynak ve materyal seçerken öğrencilerin öğrenme tarzlarını ve ilgi alanlarını dikkate almak önemlidir. Bu doğrultuda metin kitapları, dijital kaynaklar, deney setleri, interaktif simülasyonlar ve video içerikleri gibi farklı materyaller kullanılabilir. Ayrıca güncel kimya haberleri, dergi makaleleri ve bilimsel araştırmalar da öğrencilerin konuları daha ilgi çekici bulmalarını sağlayabilir. Materyal seçiminde öğrencilerin katılımı ve geri bildirimleri de dikkate alınmalıdır, böylece onların öğrenme sürecine aktif olarak katılımları teşvik edilmiş olur.
Kimyada Sınav ve Değerlendirme Stratejileri
Sınav ve değerlendirme stratejileri, öğrencilerin kimya öğrenme sürecindeki performanslarını ölçmek ve anlamak için önemli bir araçtır. Bu stratejiler, öğrencilerin zor konuları ne kadar öğrendiklerini ve anladıklarını belirlemeye yardımcı olur. Bu kapsamda öğretmenlerin objektif, adil ve doğru bir şekilde sınav hazırlamaları, öğrenci performanslarını değerlendirmeleri ve geri bildirim sağlamaları beklenir. Değerlendirme sürecinde çeşitli yöntemler kullanılabilir; klasik yazılı sınavlar, sözlü sınavlar, proje ve performans görevleri gibi. Öğrencilerin farklı öğrenme tarzları ve becerileri olduğu göz önünde bulundurularak yapılan değerlendirmeler, öğrenci başarısını en doğru şekilde yansıtabilir ve öğrencileri destekleyici bir rol oynayabilir.
Kimya öğrenme bozuklukları, öğrencilerin kimya konularını anlamakta zorluk çektiği durumları ifade eder. Bu durum genellikle kavramsal anlayış eksikliği, deneylerin anlaşılamaması veya soyut kavramların anlaşılamaması gibi sorunlardan kaynaklanabilir. Bu tür zorluklarla başa çıkmak için öğretmenlerin öğrencilerin kavramsal anlayışlarını kontrol etmeleri, deneylere ağırlık vermeleri ve soyut kavramları somut örneklerle açıklamaları önemlidir. Ayrıca öğrencilere bireysel destek sağlamak ve öz-denetim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak da bozuklukların üstesinden gelmede etkili olabilir.
Kimya derslerinde zor konularla başa çıkma stratejilerinin incelenmesi sonucunda, öğrencilerin kavramları ve temel ilkeleri anlama, deneyler ve uygulamalı çalışmalar, görsel ve işitsel araçları kullanma gibi yöntemlerin etkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, grup çalışmaları ve öğretmen ile akran desteğinden yararlanmanın öğrencilerin motivasyonunu artırdığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin öğrencilerin öz-denetimini geliştirmek için motive etme ve yönlendirme çalışmalarına ağırlık vermeleri önerilmektedir. Materyal seçimi konusunda da dikkatli olunması ve öğrencilerin farklı öğrenme bozukluklarına uygun materyallerin kullanılması önemlidir. Ayrıca, sınav ve değerlendirme stratejileri konusunda öğrencilere çeşitli fırsatlar sunularak başarılarının daha objektif bir şekilde değerlendirilmesi önerilmektedir. Sonuç olarak, öğretmenlerin öğrencilere zor konuları anlamaları konusunda destek olmaları ve çeşitli yöntemlerin kullanımı ile öğrenme sürecini zenginleştirmeleri gerekmektedir.
Dr. Oksijen’den 10 Soru 10 Cevap:
1. Kimyada zor konular genellikle hangi tür kavramları içerir?
Kimyada zor konular genellikle soyut kavramlar, karmaşık matematiksel denklemler, moleküler yapılar ve kimyasal dönüşümleri içerir. Bu konular, öğrencilerin somut deneyimlerle ilişkilendirmesi zor olan bilgilerden oluşur.
2. Öğrenciler kimyadaki zor konuları daha iyi anlamak için hangi stratejileri kullanabilir?
Öğrenciler, temel kavramları anlamaya öncelik vermeli, deneyler ve uygulamalı çalışmalar yapmalı, görsel ve işitsel araçlardan faydalanmalı, grup çalışmaları ve tartışmalarla bilgilerini pekiştirmeli ve öğretmen veya akran desteği almalıdır.
3. Kimya öğretmenleri zor konuları öğretirken hangi yöntemleri kullanmalıdır?
Öğretmenler, öğrencilere farklı öğretim yöntemleri sunarak soyut düşünme yeteneklerini geliştirmeye odaklanmalıdır. Görsel ve işitsel materyaller, interaktif deneyler, gerçek yaşam örnekleri ve grup çalışmaları gibi teknikler etkili olabilir.
4. Kimya dersinde öğrencilerin motivasyonunu artırmak için hangi stratejiler uygulanabilir?
Öğrencilere konuların günlük hayatla nasıl bağlantılı olduğunu göstermek, belirli hedefler koyarak adım adım ilerlemelerini sağlamak ve öz-denetim becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak motivasyonu artırabilir.
5. Kimya dersinde öz-denetim becerileri nasıl geliştirilebilir?
Öz-denetim becerilerini geliştirmek için öğrencilere zaman yönetimi, dikkatlerini toplama, sınav kaygısını azaltma ve çalışma planları yapma gibi konularda rehberlik edilmelidir.
6. Kimya öğrenme bozuklukları nelerdir ve nasıl aşılabilir?
Kimya öğrenme bozuklukları, kavramsal anlayış eksikliği, deneylerin anlaşılamaması veya soyut kavramların zor anlaşılması gibi sorunlardan kaynaklanır. Bu zorlukları aşmak için öğretmenlerin kavramsal açıklamalar yapması, deneylere ağırlık vermesi ve soyut kavramları somut örneklerle desteklemesi önemlidir.
7. Kimya dersinde kullanılabilecek materyal türleri nelerdir?
Metin kitapları, dijital kaynaklar, deney setleri, interaktif simülasyonlar, video içerikleri, bilimsel makaleler ve güncel kimya haberleri gibi materyaller kullanılabilir.
8. Kimyada zor konuların değerlendirilmesi için hangi sınav yöntemleri kullanılabilir?
Klasik yazılı sınavlar, sözlü sınavlar, proje ve performans görevleri gibi farklı değerlendirme yöntemleri kullanılarak öğrencilerin öğrenme süreçleri daha iyi analiz edilebilir.
9. Öğrencilerin kimyada başarılarını artırmaları için nasıl bir çalışma planı önerilir?
Öğrenciler, temel kavramları önce öğrenmeli, konuları tekrar etmeli, deney yaparak pekiştirmeli, görsel ve işitsel kaynaklardan faydalanmalı ve akranlarıyla birlikte çalışarak bilgilerini paylaşmalıdır.
10. Öğretmenlerin öğrencilere kimyada zor konularla başa çıkmalarında nasıl destek olması gerekir?
Öğretmenler, öğrencileri motive etmeli, farklı öğretim yöntemleri sunmalı, kavramsal anlatımlara önem vermeli ve öğrencilerin aktif öğrenme sürecine katılmasını teşvik etmelidir.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio
