ABD ve İran nükleer anlaşma konusunda görüşmelere başlayacak

32 dakika önce

ABD Başkanı Donald Trump, İran ile nükleer programı konusunda "üst düzey" yüz yüze müzakerelerin Cumartesi günü yapılacağını duyurdu.

Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile soruları yanıtlayan Trump, anlaşma olmamasının İran için "çok kötü bir gün" anlamına geleceğini de söyledi.

Trump, "Bir anlaşma olursa bu çok iyi olur" ifadesini de kullandı.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise görüşmenin yüz yüze olmayacağını kaydetti.

X'ten görüşmeyi doğrulayan Arakçi, Umman'da yapılacak görüşmenin, "bir fırsat olduğu kadar test" anlamına geldiğini de savundu.

Rusya, Çin ve İran'ın Salı günü Moskova'da bu başlıkta istişarelerde bulunması bekleniyor.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, geçen ay Trump yönetiminin doğrudan görüşme teklifini açıkça reddetmişti.

Bu gelişmenin ardından Trump, İran'a karşı askeri müdahale olasılığını gündeme getirdi.

Trump, Netanyahu ile basın toplantısında İran ile görüşmeyi dünyaya duyurdu.

Donald Trump, "Cumartesi günü [İran ile] büyük bir görüşme yapacağız. Ve onlarla doğrudan görüşüyoruz. Belki bir anlaşma da olursa, bu harika olur" dedi.

Trump görüşmelerin başarılı olmaması ihtimalini soran gazetecilere, bu durumda İran'ın "büyük tehlike" altına gireceği uyarısını yaptı.

"İran nükleer silaha sahip olamaz" diyen Donald Trump, "Görüşmeler başarılı olmazsa, İran için o günün çok kötü bir gün olacağını düşünüyorum" dedi.

ABD lideri, görüşmelere hangi yetkililerin katılacağı dahil başka ayrıntı vermedi.

Netanyahu ise "Amerika Birleşik Devletleri ile İran'ın asla nükleer silah edinmemesi hedefi konusunda hemfikiriz" dedi.

Bu noktaya nasıl gelindi?

Trump, Mart ayında Birleşik Arap Emirlikleri aracılığıyla İran'a müzakere isteğini ileten bir mektup gönderdi.

Bu teklif İran tarafından reddedildi.

Ancak Tahran, üçüncü bir ülke aracılığıyla müzakereye açık olunduğu sinyali de verdi.

ABD onlarca yıldır, İran'ın nükleer silah üretmesini engellemek amaçlı bir dış politika yürütüyor.

Trump, Barack Obama döneminde Tahran ile imzalanan anlaşmadan 2018'de tek taraflı olarak çekilmişti.

Ocak 2016'da uzun müzakerelerin ardından imzalanan anlaşmaya, İran ve P5+1 olarak bilinen BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa ile Almanya taraftı.

Anlaşmaya göre İran zenginleştirilmiş uranyum üretimi ve saklama kapasitesine sınır getirecek, nükleer tesislerinin denetlenmesine izin verecek ve tavsiyeler üzerine tesislerini modifiye edecek ya da tamamen kapatacaktı.

Bunun karşılığında uzun süredir ülke ekonomisini zor durumda bırakan yaptırımlar kaldırılacaktı.

Trump anlaşmanın zayıf kaldığını ve İran'ın balistik füze programını kapsamadığını savunuyordu.

Trump, İran'a yaptırımları da yeniden başlattı. Buna karşılık İran da anlaşmadan aşama aşama uzaklaşmaya ve belirlenen sınırların üzerinden uranyum zenginleştirmeye başladı.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), Tahran'ın elinde nükleer bomba yapımında kullanılabileceği büyük miktarda zenginleştirilmiş uranyum olduğu uyarısını yaptı.

İsrail, İran'ın nükleer silah edinmesini engellemeyi uzun vadeli güvenliği için gerekli olarak görüyor.