Şüheda PARTAL

Kemer İlçe Sağlık Müdürlüğü’nden Pulmoner Rehabilitasyon Haftası dolayısıyla yapılan açıklamada, Pulmoner Rehabilitasyonun kronik solunum problemi olan hastaların tıbbi tedavileri ile birlikte önerilen, bu hastaların fiziksel ve psikolojik durumlarını düzeltmeyi ve sağlığını iyileştirmeyi hedefleyen, bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları içeren kapsamlı uygulamalar bütünü olduğu belirtilerek, Pulmoner rehabilitasyon uygulamaları, hastaların kendi sağlık bakımlarını yönetme konusunda bilgi, beceri ve güven verdiği gibi hastalara, uzun süreli akciğer hastalığı nedeni ile karşılaştıkları fiziksel, duygusal ve zihinsel zorlukları ele alma ve çözüm bulma fırsatı da sağdığı bildirildi.

PULMONER REHABİLİTASYON KİMLERE VE NASIL UYGULANIR?

Açıklamada, Pulmoner Rehabilitasyonun nefes darlığı, yorgunluk ve günlük aktivitelerinde kısıtlanma, egzersiz kapasitesinde azalma gibi semptomları ciddi şekilde yaşayan kronik solunum problemi olan kişilere uygulandığı belirtilerek, doğrudan solunum hastalığına veya eşlik eden hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan bu semptomların kontrolü ve azaltılmasında etkili olduğu ifade edildi.

Pulmoner Rehabilitasyon Programının, KOAH (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı) başta olmak üzere astım, bronşektazi, interstisyel akciğer hastalıkları, kistik fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları, nöromusküler hastalıklar, akciğer nakli/cerrahisi öncesi ve sonrası, akciğer kanseri, pulmoner hipertansiyon, obstrüktif uyku apnesi, COVID-19 enfeksiyonu sonrası, obezite ilişkili tüm akciğer hastalıkları ile yoğun bakımda ventilatöre bağlı olarak uzun süre yatan hastalarda başarılı bir şekilde uygulanabileceğinin vurgulandığı açıklamada, her yaştaki kronik solunum hastalarının ihtiyaçları doğrultusunda; hastaneye yatırılarak, ayaktan takiple ya da ev ortamında gerçekleştirilebileceği gibi, hastanın sanal ortamda, bulunduğu yerden katılabileceği tele-pulmoner rehabilitasyon programlarının da olduğu bildirildi.

BİRÇOK SAĞLIK YARARI BULUNUYOR

Açıklamada, “Pulmoner rehabilitasyonun birçok sağlık yararı bulunmaktadır” denilerek, bunların da; Hastalığın ilerlemesinin önlenmesi, hastalık atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi, sağlık durumunun iyileştirilmesi, hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı, yorgunluk ve fonksiyonel yetersizliğin ortadan kaldırılması, günlük yaşam aktivitelerinde yeterliliğin artırılması, katılımın sağlanması, bağımsızlığın artırılması, egzersiz toleransının ve fiziksel aktivite düzeyinin artırılması, yaşam kalitesinin geliştirilmesi, hastaneye başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılması sonucunda sağlıkla ilişkili harcamaların azaltılması, psikolojik durumun iyileştirilmesi, sağ kalımda artış sağlanması olduğu belirtildi.

EN ÖNEMLİ VE TEMEL BİLEŞENİ EGZERSİZ EĞİTİMİ

Açıklamada, Pulmoner rehabilitasyonda ilk değerlendirmeden (egzersiz testi, nefes darlığı, vücut kompozisyonu, günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi değerlendirmesi) sonra hastanın belirlenen ihtiyaçlarına göre bir programı planlandığı ve rehabilitasyonun en önemli ve temel bileşenin de egzersiz eğitimi olduğu belirtilerek, “Bireyin ihtiyaçları doğrultusunda diğer bileşenler de (hasta ve ailesinin eğitimi, fiziksel aktivite danışmanlığı, komorbidite yönetimi, beslenme desteği, psikososyal destek, ergoterapi, özyönetim eğitimi, balgam çıkarma teknikleri vb.) pulmoner rehabilitasyon programlarında yer almaktadır” denildi.

SOLUNUM HASTALIKLARINDA EGZERSİZ YAPMAK NEDEN GEREKLİDİR?

Pulmoner rehabilitasyon programının en az 8 hafta süre ile haftada iki veya üç seans olacak şekilde, toplam 16-24 seans uygulanmasını gerektiğine dikkat çekilen açıklamada, daha uzun programların daha fazla yarar sağlayabildiği belirtilerek, “Hastalarda nefes darlığı ve/veya yorgunluğun neden olduğu hareketsizlik; kemik ve kas içeriğinin, kalp, damar ve akciğer fonksiyonlarının ve egzersiz kapasitesinin gittikçe azalmasına neden olur. Uzun süreli solunum sorunu olan hastalar pulmoner rehabilitasyon programları ile güvenli bir şekilde egzersiz yapabilirler. Egzersiz eğitimi; yürüyüş gibi dayanıklılık egzersizleri, bacak ve kol kasları kuvvetlendirme egzersizleri ve solunum egzersizlerini içermektedir. Egzersiz eğitimi ile kas kuvveti ve dayanıklılığı artarak daha uzun mesafeler yürünür, eklemler daha iyi hareket eder, gevşeme sağlanır, daha güçlü ve enerjik hissedilir, kalbin çalışması iyileşir, yorgunluk ve nefes darlığı azalır. Ayrıca vücut savunma sistemi üzerine olan olumlu etkileri sayesinde enfeksiyonlardan korunma sağlanır. Egzersiz eğitimi bırakıldığında kazanılan yararlı etkiler kaybedildiği için egzersiz alışkanlığının devam ettirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, pulmoner rehabilitasyon merkezlerinde verilen egzersiz eğitimi, fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme gibi sağlıklı yaşam öğretileri alışkanlık haline getirilip ‘yaşam tarzı’ olmalıdır” ifadeleri kullanıldı.

PROGRAMLAR KİŞİYE ÖZEL YAPILANDIRILIYOR

Açıklamada, Pulmoner rehabilitasyon ünitelerinin; göğüs hastalıkları, şehir, üniversite ve eğitim-araştırma hastanelerinde yer aldığı belirtilerek, “Buradan hizmet alınabilmektedir. Pulmoner rehabilitasyon hizmetleri multidisipliner bir yaklaşımla uygulanmaktadır. Pulmoner rehabilitasyonda multidisipliner ekip; doktor, fizyoterapist, solunum terapisti, diyetisyen, psikolog, hemşire, iş-uğraşı terapistinden oluşmaktadır. Programlar kişiye özel yapılandırılmaktadır. Akciğerlerinizi sağlıklı tutabilmeniz ve sağlıklı nefes alabilmeniz için; Uzun süreli solunum hastalığından dolayı nefes darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız, günlük aktivitelerinizi yapmakta zorluk çekiyorsanız aile hekiminizden danışmanlık alabilir. Hastalığınızın değerlendirmesi için uygun göğüs hastalıkları uzmanına başvurabilir ve pulmoner rehabilitasyon programlarından yararlanabilirsiniz” denildi.